Sztuka Holokaustu

„Dziękuję za możliwość oglądania tych dzieł w Berlinie”

Budynek Pei w Berlinie, przybudówka Niemieckiego Muzeum Historycznego, pierwsze piętro. Kanclerz Angela Merkel bez pośpiechu ogląda unikatową wystawę „Sztuka Holokaustu - 100 dzieł z Miejsca Pamięci Yad Vashem” przed jej oficjalnym otwarciem. Wszystkie rysunki, grafiki i malowidła zostały stworzone przez żydowskich artystów w czasie Holokaustu. Po raz pierwszy można je oglądać poza Izraelem.

Zaraz przy wejściu na wystawę wisi obraz malarza Felixa Nussbauma zatytułowany „Uchodźca” z 1939 roku. Na obrazie widnieje długi drewniany stół. Po prawej stronie przy końcu stołu mężczyzna na stołku, łokcie na kolanach, dłonie w geście zwątpienia zasłaniają twarz. Obok niego spakowany tobołek, na którym leży laska. Na stole globus jak z dawnych czasów szkolnych. Po lewej łukowaty otwór wychodzący na otwartą przestrzeń, z tyłu góry  i drzewa.

Kiedy Felix Nussbaum malował ten obraz, miał już za sobą, razem z żoną Felką Platek, siedem lat ucieczki przed nazistami. Oboje zostali zamordowani przez SS w 1944 roku  w Auschwitz. Los pary artystów w fikcyjnym dzienniku opisał liryk i pisarz Christoph Heubner. Odczyt dziennika odbył się w siedzibie Przedstawicielstwa Dolnej Saksonii w Berlinie.

W czasie uroczystości otwarcia wystawy kanclerz Angela Merkel podkreśliła, że dzięki sztuce mamy możliwość doświadczyć nieco z siły i cierpienia tych ludzi. „Te obrazy pokazują nam powszedni dzień po tamtej stronie codzienności.” - powiedziała. To, że wystawa mogła zostać przewieziona do Berlina mimo wielu wątpliwości ze strony Izraela, zawdzięczamy między innymi Inicjatywie Kai Diekmann (BILD) oraz Fundacji na Rzecz Kultury i Sztuki.

W księdze gości Angela Merkel napisała: „Głęboko poruszające, dziękuję za możliwość oglądania tych dzieł w Berlinie.” Wśród gości na uroczystości otwarcia wystawy w Niemieckim Muzeum Historycznym obecni byli ocaleni z Auschwitz: Eva Fahidi z Budapesztu oraz Marian Turski z Warszawy.  Przed rokiem oboje spotkali się z Angelą Merkel podczas współorganizowanych przez Międzynarodowy Komitet Oświęcimski uroczystości upamiętniających 70. rocznicę wyzwolenia Auschwitz i zostali przez nią serdecznie powitani.